Czy należy odprowadzić podatek i składki od napiwków?

Temat napiwków wzbudza duże zainteresowanie w branży gastronomicznej, czy hotelarskiej. W Sądzie Okręgowym we Wrocławiu zapadł ciekawy wyrok dotyczący tej formy nagradzania pracowników przez klientów.

Sprawa nie dotyczyła, żadnej firmy z branży gastronomicznej, czy hotelarskiej, lecz kasyna, znajdującego się w sporze z Zakładem Ubezpieczeń Społecznych. W trakcie prowadzonej przez ZUS kontroli wyszło, że firma nie odprowadzała składek na ubezpieczenie od otrzymywanych napiwków. Warto zauważyć, że kasyna, zgodnie z ustawą o grach hazardowych, mają obowiązek rejestrowania wszystkich otrzymywanych przez pracowników napiwków. W praktyce wyglądało to tak, że na koniec zmiany otrzymane przez pracowników napiwki były komisyjnie liczone i raz w miesiącu wypłacane przez pracodawcę, według wewnętrznych regulaminów.

Sąd pierwszej instancji stanął na stanowisku, że napiwki powinny być uwzględniane przy ustalaniu wysokości podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, ponieważ należy je uznać za przychody uzyskane ze stosunku pracy. Bez znaczenia według tego Sadu było to, że przychody te nie były finansowane przez pracodawcę, a sama wypłata napiwków była uzależniona jedynie od dobrej woli klientów kasyna, przy równoczesnym braku skutecznego prawnie roszczenia zainteresowanych o wypłatę napiwków. Sąd uznał, iż obowiązkiem pracodawcy było bowiem pobranie zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych.

Sąd okręgowy we Wrocławiu przychylił się do tej interpretacji, uznając apelację spółki za nieuzasadnioną. Z uzasadnieniem wyroku można zapoznać się pod adresem orzeczenia.ms.gov.pl

Pomimo tego, że polskie prawo nie jest precedensowe, ten wyrok może zachęcić organy administracji skarbowej do częstszych kontroli w miejscach, w których pracownicy często otrzymują napiwki, takich jak restauracje czy hotele. Wiele lokali gastronomicznych wprowadziło zasadę, że napiwki trafiają do wspólnej puli, po czym są dzielone pomiędzy pracowników. W świetle tego wyroku, taki system w znaczący sposób ułatwia pracę kontrolerom. Pracodawca wówczas posiada kontrolę nad napiwkami i jest w stanie je ewidencjonować. O ile, "tradycyjny" sposób ich wręczania, w którym kelner zatrzymuje zebrane przez siebie tipy, nie musząc ujawniać wysokości tego ile udało mu się otrzymać jest trudny do skontrolowania, tak czy tworzenie wspólnej puli na napiwki, czy doliczanie ich do rachunków, przy np. płatności kartą to woda na młyn poszukujących dodatkowych wpływów do budżetu kontrolerów. W przeciwieństwie do kasyn, restauracje, czy hotele nie mają odrębnej ustawy nakazującej im prowadzenie ewidencji napiwków, więc warto rozważyć, czy praktykowana we własnym lokalu metoda postępowania z napiwkami nie stworzy nam dodatkowych problemów? Z drugiej strony dzielenie tipów często ma na celu uniknięcie niezdrowej rywalizacji wśród pracowników. Wprawdzie wyrok nie dotyczył gastronomii, jednak patrząc na działania administracji skarbowej, przewidujemy, że wcześniej czy później zainteresuje się ona i napiwkami w gastronomii, czy hotelarstwie.